Tüp Bebek Aşamaları
Tüp bebek aşamaları için bir yıllık korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamayan çiftlere kısırlık tanısı konur. Tanı konduktan sonra kısırlık nedeni araştırılır ve diğer birinci basamak tedavilere (aşılama) geçilir. Bu tedaviler sonuç vermez ise veya kadın yaşı diğer tedavilerle zaman kaybedemeyecek kadar ileriyse tüp bebek tedavisine geçilir. Tüp bebek tedavisi (IVF) ile gebelik elde edebilmek için belli basamakların uygulanması gerekir.
Tüp bebek tedavisi kararı alındıktan sonra polikistik over sendromuna sahip hastaların yumurtalıklarını hiprestimülasyon sendromundan korumak için doğum kontrol hapları başlanır. Doğum kontrol hapları önceden var olan yumurtalık kistlerinin baskılanması için de kullanılır.
Tedavinin başlaması: GnRH analoğu isimli ilaçlar yumurtaların erken çatlamasını engellemek ve normal döngüyü baskılamak için kullanılırlar.
Yumurtalıkların (overlerin) uyarılması: Normal bir aylık adet döneminde bayanlar birer adet yumurtlarlar. Tüp bebek tedavisinde amaç mümkün olan en fazla yumurtayı uyararak en iyi sonucu elde etmektir. GnRH analoğu ilaçlarla normal döngü baskılanarak uyarıcı ilaçlarla (hormonlar- FSH-) yumurtalıklar uyarılır. Periyodik takiplerle hastaların kan hormon seviyeleri ve ultrasonda yumurta büyüklükleri takip edilir. Bu takip yumurta olgunlaştırma iğnesi ve yumurta toplama zamanlamasını ayarlamamızı sağlarken bir yandan da yumurtalıkların aşırı uyarılması durumunu (ovaryan hiperstimülasyon sendromu) engellememizi sağlar.
Yumurtaların olgunlaştırılması: Ultrason ve kan hormon seviyeleri takibi ile doğru zaman seçilerek olgunlaştırma veya çatlatma iğnesi olarak bilinen β-hCG iğnesi uygulanır. Bu ilaç ile yumurtalar aynı normal bir adet döneminde olduğu gibi olgunlaşır.
Yumurta toplama (OPU) : Yumurtaların çatlamasına izin verilmeden (β-hCG uygulaması sonrası 34-36. saatlerde) vajinal ultrason eşliğinde ince bir iğne ile yumurtalıklardan her folikül içindeki yumurtalar toplanır. Bu işlem sırasında hasta jinekolojik masada yatar pozisyondadır ve yüzeysel bir anestezi alır fakat genellikle tam olarak uyutulmaz. Toplanan yumurtalar bir sıvı içine alınarak embryoloğa teslim edilir.
Fertilizasyon (döllenme) : Toplanan yumurtalar bir yere ayrılır ve içlerinden en kalitelileri seçilir. Spermler ise yıkama işleminden geçtikten sonra aralarından en hızlı ve düzgün yapıya sahip olanlar seçilir. Günümüzde sperm mikroenjeksiyon tekniği ile direk yumurta içine verilmektedir. Bu teknik fertilizasyonun doğal mekanizmalarını ortadan kaldırarak tüp bebek tedavisindeki başarıyı artırmaktadır.
Embyroların (döllenmiş yumurta) kalitesi : Yumurtalar döllendikten sonra mikroskop altında incelenir ve birkaç faktörün yanı sıra embryoların kalitesi gebelik başarısını önemli ölçüde etkiler. Embryoların 3 günlük süre içinde hücre sayısı ne kadar fazla ise tüp bebek tedavisinde gebelik şansı o kadar artar.
Embryo transferi: Yumurta toplama işleminden yaklaşık 3 gün sonra embryo transferi yapılır. Ne kadar fazla embryo transferi yapılırsa gebelik başarı şansı o kadar artar. Bu avantajın yanında çoğul gebelik riski de o kadar yükselir. Çoğul gebeliklerde tekil gebeliklere oranla birçok komplikasyon da artmaktadır. Bu yüzden hekimler tüp bebek tedavisinde mümkün olan en az embryo sayısı ile en iyi başarı oranını yakalamak isterler.
Transfer ultrason eşliğinde vajinal yoldan ince bir kanül yolu ile sıvı içerisindeki bir ya da daha fazla embryonun anne rahmine enjekte edilmesidir. Transfer işlemi ağrısız bir işlemdir. Tüp bebek tedavisinin en son basamağıdır. Bu işlem sonrası doktorun vereceği destek ilaçlar uygun şekilde kullanılmalıdır.
Gebelik testi: Yumurta toplama işleminden 14 gün sonra kan alınarak gebelik testi yapılır.
