Klasik Tüp Bebek Tedavisi Nedir, Kimlere Uygulanan Bir Yöntemdir ?

Klasik tüp bebek tedavisi nedir?

Laboratuvar ortamında sperm hücresi ile yumurta hücresinin bir araya getirilerek döllenme işlemine maruz bırakılması işlemine tüp bebek ( IVF ) denir. IVF kelime olarak ”in vitro fertilizasyon” kelimesinin kısaltılması olup, laboratuvarda sperm ile yumurta ikilisinin birleşiminin gerçekleşmesini ifade etmektedir.

Tüp bebek tedavisi normal yollardan çocuk sahibi olamayan çiftlere uygulanan, uzman bir ekip tarafından titizlikle yürütülmesi gereken bir süreçtir. Tüp bebek tedavilerine başlamadan önce özellikle doğru bir merkez seçiminin yapılması, başarı oranını arttıran faktörlerden biridir. Ayrıca çiftin tedavi aşamaları hakkında bilinçlendirilmesi, tüp bebek tedavisinin başarısı açısından oldukça önemlidir. Bu uygulamaya başlamadan veya karar vermeden önce daha basit yöntemlerle gebe kalınıp kalınmayacağı araştırılmalı, son çare olarak tüp bebek tedavileri tercih edilmelidir.

Çünkü erkeğe bağlı sperm problemleri yoksa yumurtlama fonksiyonları normal ise genç çiftlerde tüp bebek denemeye gerek yoktur. Yumurtlamayı arttırıcı yöntemler veya aşılama tedavisi ile daha basit daha hesaplı bir şekilde sonuç alınabilir.

Klasik tüp bebek tedavilerinin başarısı gün geçtikçe artış göstermektedir. Teknolojinin gelişmesiyle uygulamalara sağlanan desteğin yanı sıra, uzman ekip uygulaması ve çiftlerin bilinçlenmesi başarıyı mümkün kılmaktadır. Bunun gibi birçok faktörün birbirine paralel olarak doğru bir şekilde ilerlemesi sonucunda başarı elde edilmektedir. Yani tüp bebek tedavilerinin başarılı bir sonuç verebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor.

Tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıran faktörler

• Başarılı doğum oranı yüksek ve tecrübeli tüp bebek merkezlerinin seçimi, başarıyı artıran önemli bir faktördür. Ayrıca uzman doktor ve gelişmiş teknolojik yöntemlerin kullanılması da başarıyı desteklemektedir.
• Sağlıklı beslenme, sağlıklı bünye başarıyı arttıran faktörlerden biridir.
• Sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıkların olmaması, başarı için en doğru adımın atılmış olması demektir.
• Özellikle kadının ilerleyen yaş faktörü, tüp bebek tedavilerinin en önemli etkenlerinden biridir. Anne adayının kaliteli ve işlevsel yumurtalara sahip olması bebeğin oluşumu sağlayacak gereken ortamdır. İlerleyen yaşlarda yumurtanın işlevinin azalmasından dolayı, bu başarını oranı çok düşük olmaktadır. Bu yüzden doğurganlığın verimli olduğu yaşlarda tedaviye başvurulması gerekir.
• Çiftlerin birbirine karşı tutumu, desteği çok önemli bir ayrıntıdır. Anlayışlı ve sabırlı yaklaşım sergilemeleri mutlak başarıyı getirecektir.
• Tedavinin baş düşmanı stresten, kesinlikle uzak durulması gerekir. Stres bebeğin oluşumunu ve yaşamını sürdürebilmesi için ihtiyacı olan koşulları egale etmektedir. Bu yüzden stresten kaçınmalı ve kendinizi rahat ettirebilecek ortamları hazırlamanız oldukça önemlidir.

Klasik tüp bebek tedavisi kimlere uygulanan bir yöntemdir?

Tüp bebek tedavi yöntemleri, bir yıl boyunca korunmasız cinsel ilişkide bulunmasına rağmen gebeliği sağlayamayan çiftlere uygulanan yöntemlerdir. Gebeliğin oluşumunu engelleyen birçok faktör vardır. Tedaviye başvuran çiftlerin normal yollardan çocuk sahibi olamama durumunun araştırmasıyla bu süreç başlar. Tedaviye yönelen çiftlerin isteği aynı olsa da, sorunlarına göre uygulanan yöntemler farklılık gösterir.

• Kısırlık teşhisi konulan çiftlere
• Tüplerin her ikisinin de tıkalı olması
• Yumurta bozukluklarında
• Menide spermin bulunmaması
• Spermde kalite bozukluğu
• İmmunolojik durumlar
• Servikal faktörlerin anlaşıldığı durumlar
• Ameliyatta tüpleri alınanlara
• Sperm ya da yumurta sayısında yetersizlik olanlara
• Yumurtalıkta kısırlığa neden olan kistleri olanlara
• Hormon bozukluklarında
• Cinsel birleşmede çıkan sorunları olanlara
• Sperm hareketliliğinde sorun olanlara
• Sperm hücrelerinde şekil bozukluğunda
• Tekrarlayan gebelik kayıplarında
• Kadının yaşının ilerlemesi durumunda yumurtalık şartları yerindeyse, tüp bebek uygulaması yapılabilir.

Tüp bebek tedavi yöntemleri hangi aşamalardan oluşur?

Tüp bebek tedavisine başvuran çiftlerin, anne adayının adetinin 2. Veya 3. Günü uygulamaya başlanır. Başlangıç günü anne adayına ultrasonla kontrolü yapılır. Yapılan bu kontrolle, yumurtalarda ve rahimde tedaviye engel olabilecek sorunların olup olmadığını saptanır.

Anne adayının kanında FSH ve östrojen seviyeleri değerlendirilir. Anne adayının tedavisine başlamak için herhangi bir engel görülmezse; anne adayının yaşı, kısırlık sebebi, kan tahlil sonuçları ve yumurtalık kapasitesi de dikkate alınarak hastaya göre olabilecek en uygun tedavi yöntemi belirlenir.

Tüp bebek uygulamaları için gerekli olan yumurta şartlarını oluşturabilmek için hormon tedavisi uygulanır. Bu döneme kontrollü over sitimulasyonu adı verilir. Bu dönemde tedaviye yanıtı ve yumurta gelişimini incelemek için belirli aralıklarla ultrason takibi yapılır ve kandaki hormon değerlendirilmesi incelenir.

• Yumurtalıkların Uyarılması

İğne şeklinde hormon takviyesi ilaçlara başlanır. Yumurtalıklardan birden fazla yumurta hücresinin gelişimini sağlamak için bu ilaçlar kullanılır. Bu işlem hamilelik olasılığını yükselterek gebeliğin oluşabilmesi için zemin hazırlar. Yumurtalıklarının uyarılma süresi anne adayına göre değişkenlik gösterir. Genellikle bu süre 10-12 gün arasında değişmektedir. İki günde bir hormon ve ultrason yardımıyla bu dönemde yumurta gelişimi takip edilir.

• Yumurta Toplanması

Yumurta hücreleri belli olgunluğa ve büyüklüğe eriştikten sonra, yumurtaların çatlamasına yardım eden hormonal bir iğne olan çatlatma iğnesi kullanılır. İğne uygulandıktan 34-36 saat sonra yumurta toplama operasyonu gerçekleştirilir. Bu iğnenin zamanında yapılması çok önemlidir. Yumurta toplama uygulaması, sedasyon anestezi yani uyku hali denilen bir hal altında transvajinal ultrasonografi aracılığı ile uygulanır. Bunun nedeni hastanın ağrı hissetmesini önlemektir. Hasta sabah aç karnına alınır. İşlem yaklaşık 20 ile 30 dakika arasında tamamlanmış olur.

Bu operasyon sırasında foliküllerin içindeki sıvı toplanır. Sıvıda yumurta olup olmadığını değerlendirmek için incelemeler yapılır. İlk işlemde folikül sıvısında yumurta bulunamayabilir. Bu durumlarda özel bir sıvı yardımı ile folikül içi yıkanır ve folikül içinde kalmış olabilecek yumurtalar bulunmaya çalışılır. Hasta başına yumurta sayısı 10- 12′yi bulabilirken, bu rakam 1′den 40′a kadar da çıkabiliyor. Çok nadir olarak, hiç yumurta toplanamama ihtimalide bulunmaktadır. Bu işlem sonrasında hasta 1- 2 saat takip edildikten sonra evine gidebilir. Bundan sonraki aşama ise toplanan yumurtalar içerisinden ideal olanların seçilmesi, döllenmesi ve rahim içine transfer edilmesi işlemlerinden oluşur.

• Yumurtaların Döllenmesi ( Fertilizasyon )

Yumurta toplama işlemiyle elde edilen MII oosit adı verilen iyi ve döllenebilecek yumurtalar seçildikten sonra, sperm hücre kalitesine göre, klasik tüp bebek ya da mikroenjeksiyon aracılığıyla laboratuvar ortamında döllenmesi sağlanır. Bazı durumlarda döllenme olasılığını arttırmak için mikroenjeksiyon yöntemi kullanmak daha faydalı olabilmektedir. Sperm hücresi, yumurta hücresini dölleyerek EMBRİYO oluşur. Özel kültür ortamında, döllenmiş yumurtalar, anne adayının rahmine transfer edilebilecek hale gelinceye kadar izlenir. Daha sonra iyi ve kaliteli embriyo seçilerek rahim içine transferi gerçekleştirilir.

• Embriyo Transferi

Laboratuvar ortamında oluşturulan embriyo anne rahmine yerleştirilmesine embriyo transferi denir. Bu aşama, anesteziye ihtiyaç duyulmayan basit ve ağrısız bir işlemdir. Ama başarının sağlanmasında önemli bir rol oynar. Yumurta toplanma işleminden 48- 72 bazı durumlarda ise 120 saat sonra transfer gerçekleştirilir. Transferin ne zaman yapılacağı embriyo sayısı ve kalitesine bağlı olarak tercih edilir. Transfer öncesi rahim ağzı özel sıvılarla temizlenir. Rahim içerisine transfer, ince kateter yardımıyla rahim ağzından geçilerek uygulanır. Bu uygulama sonrası rahim içine bırakılan embriyoların bundan sonra kendi kendine gelişmeye devam ederek rahime tutunması beklenir.

• Bekleme Süreci

Bu süreç işlemlerin tamamlandığı, mutlu haberlerin alınacağa güne kadar sadece bekleyerek geçen süredir. Bu süreçte kendinize iyi bakmalı, zarar verebilecek tüm etkenlerden uzak durmalısınız. Aşırı hareketlerden, ağır işlerden kaçınmalısınız. Özellikle beslenmenize dikkat etmeniz, gelişimi ve tutunması için çok önemlidir.

Embriyo transferinden 2 hafta sonra yapılacak gebelik testinden sonra tedavinin sonucunu öğrenebilirsiniz. Ama bazı durumlarda başarısızlıklarında ortaya çıkabileceğini bilmeniz gerekir. Bunun için kendinizi üzmeyin. İlk başarısız tüp bebek denemeleri ciddi bir sorun olarak görülmemektedir. Nedenleri araştırılarak tekrar 2. Denemeye başlamanız için moralinizi yüksek tutmanız gerekir. Bu tedavi sonucu başarıyı yakalayan çiftlerin sayısı oldukça fazladır.