Endometriozis Belirtileri Nelerdir ?
Endometriozis nasıl oluşur?
Endometrium (rahmin iç katmanı), her mensturasyon periyodu (adet döngüsü) dahilinde kalınlaşarak embriyonun yerleşip gelişmesi için hazır hale gelir. Yumurtalıklardan salınan yumurta hücresinin döllenmemesi halinde, kalınlaşan rahmin iç katmanı, belirli bir zaman sonra bir miktar kan ile birlikte vücuttan atılır.
Kanamanın yaşandığı süre içinde adet kanının olağan dışı olarak geriye doğru akması ve karın boşluğuna bir miktar kanın taşınması mümkün olabilmektedir. Bu durum endometrium hücrelerinin kanının taşındığı hat üzerinde herhangi bir yere yerleşmesine ve aynen rahmin iç tabakası gibi davranmasına (her ay kalınlaşarak ve bir miktar kan ile birlikte dökülmesi) neden olur. Bu kanamanın kalıntıları zaman içinde birikerek yerleştikleri yerlerde iltihabi reaksiyonlara, yapışıklıklara ya da kitle oluşumuna yol açabilir.
Endometrium hücrelerinin overe (yumurtalık) yerleşmesi sonucunda, içi genellikle rengi ve görüntüsü itibariyle erimiş çikolatayı andıran bir sıvıyla dolu olan ve bu benzerlik nedeniyle çikolata kisti (endometriozis) adını alan yapılar oluşur.
Endometriozis nasıl hissedilir?
Endometriozis, sıklıkla herhangi bir zamanda kronik pelvik (karnın alt kısmında ya da kasıkta) ağrı ya da cinsel ilişki sırasında derinlerde hissedilen ağrı; adet döneminde şiddetli şekilde ağrı oluşumu ile belirti verir. Adet dönemi içinde hissedilen ağrılar basit ağrı kesicilerin kullanılmasıyla tedavi edilemeyen ağrılardır.
Ağrılar farklı etkenlerden dolayı oluşmaktadır. Endometriozis (rahmin iç katmanının rahmin dışında bir yere yerleşmesi sonucunda oluşan hastalık) odaklarının meydana getirdiği kanamalar nedeniyle oluşan iltihabi reaksiyonlar ağrıya yol açabilir. Her adet döneminde hissedilen tedaviye cevap vermeyen ve şiddetli adet sancıları bu iltihabi reaksiyonlardan kaynaklanmaktadır. Ağrılar, endometriozis odaklarının kanamaları nedeniyle oluşan artıkların, etrafındaki organ ve dokular arasında adezyonlar (yapışıklık) oluşturması sebebiyle de meydana gelebilir. Kronik pelvik ağrılar ya da cinsel ilişki sırasında hissedilen ağrılar bu adezyonlar nedeniyle oluşmaktadır.
Endometriozis kısırlık nedeni olabilir
İnfertilite (kısırlık veya gebe kalamama) ya da adet düzensizliği yakınmalarının altında yatan sebep de endometriozis olabilmektedir.
Kanama artıklarının meydana getirdiği adezyonlar, tüplerin tıkanmasına ya da fallop tüplerinin saçaklarının fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir. Bunun sonucunda over (yumurtalık) tarafından salınan yumurta hücresi, fallop tüpüne geçemez veya tıkanıklık olan tüpte ilerleyemez. Bu da infertiliteye neden olur.
Endometriozis ameliyatlar esnasında görülebilir
Yumurtalık kisti şüphesiyle yapılan ameliyatlar esnasında da endometrioziste rastlanabilir. Bu belirtilerden bir veya birkaçından yakınma varsa, endometriozisten şüphelenilir.
Endometriozis jinekolojik muayene ve jinekolojik ultrason yoluyla kolaylıkla tanınabilmektedir. Kesin tanı ise cerrahi operasyon sırasında alınan kistin patalojik incelemesi sonucunda konulabilir. Kan testinde Ca–125 değerinin yüksek olması tümör mevcudiyetinin göstergesidir. Ca–125 değerinin ölçümü gerekli olmasa bile, tedavi sonucunda Ca–125 değerinin azalması, tedavinin başarısının ölçütü olarak ve nüksetme riskinin öngörülebilmesi açısından önemlidir.
Endometriozis belirti vermeyebilir
Çikolata kisti,( endometriozis) ilerleyebilen sinsi bir hastalık olduğundan, hiçbir belirti vermeyebilir. Şans eseri endometriozistin olduğunu öğrenen kadınların sayısı da az değildir.
